Yeni bir araştırma, güllerin kökeni hakkında şaşırtan bir keşif ortaya koydu: Birinci güllerin kırmızı, beyaz yahut pembe değil, sarı renkte olduğu… Pekin Ormancılık Üniversitesi’nden Profesör Chao Yu liderliğindeki bilim insanları, Rosa persica isimli çöl çeşidinin genomunu tahlil ederek çağdaş güllerin evrimsel geçmişini aydınlattı.
Araştırmaya nazaran, bu atasal çeşidin yapraklarında leke bulunmuyordu ve çiçek yapısı hayli kolaydı. Çift sıra yaprakçık üzere karmaşık formlar ise vakitle ortaya çıkan az mutasyonlar sayesinde gelişti. Beyaz güllerin daha erken evrimleştiği, kırmızı ve pembe güllerin ise beşerler tarafından tercih edildikçe yaygınlaştığı belirtiliyor.
Geçmişte güller, tabiatta çok geniş bir genetik çeşitliliğe sahipti. Lakin tarım ve yetiştiricilik uygulamaları nedeniyle sırf makul cinsler tercih edildi. Endüstriyel tarım, hastalıklara ve iklim değişikliklerine karşı gülleri daha savunmasız hale getirdi. Doğal çeşitlilik azalırken, birtakım yırtıcı çeşitler çapraz yetiştirme çalışmalarında genetik kaynak olarak değerlendirildi.
Gül genetiği üzerine yapılan araştırmalar, bu bitkilerin evrimsel süreçlerini anlamamızı sağlarken, gelecekte daha hastalıklara sağlam ve istenen özelliklere sahip cinslerin yetiştirilmesini kolaylaştırabilir.
Güller ve kültürel değişimler
Araştırma, günümüzde güllerin kokularının geçmişe kıyasla çok daha az çeşitlilik gösterdiğini ortaya koydu. Bunun nedeni ise yetiştiricilerin hastalık direnci ve uzun ömür üzere özelliklere öncelik vermesi. Bu tercih, doğal kokuların vakitle azalmasına neden oldu.
Ayrıca kültürel manada güllerin sahip olduğu semboller de değişti. Örneğin, sarı güllerin kıskançlık ve sadakatsizlikle ilişkilendirilmesi, vakit içinde toplumların güllere yüklediği manaların farklılaştığını gösteriyor.
Bilim insanları, güllerin tabiatta hala birçok genetik potansiyel barındırdığını ve birtakım özelliklerin yine kazandırılabileceğini düşünüyor. Muhafaza çalışmaları, genetik çeşitliliğin sürdürülebilir formda korunmasına yardımcı olabilir. Gelecekte güller, istenen renk ve dayanıklılık özellikleriyle yetiştirilebilir.
Bu çalışma, güllerin evrimsel sürecine dair değerli bilgiler sunuyor ve gelecekte bitki genetiği çalışmalarına istikamet vermeye yardımcı olabilir. Araştırma, Nature Plants mecmuasında yayımlandı.
0 Comments